Artykuł
Wieś położona jest w kierunku południowo-zachodnim od Raciborza. Prawdopodobnie nazwa Wojnowice wywodzi się od imienia Wojan (notowanego już w XIIIw.) powstałego od rzeczownika woj lub woju, czyli żołnierz.
Pierwsza wzmianka o Wojnowicach datowana jest przez klasztor dominikanów w Raciborzu już w 1370 roku. Przypuszczać należy, że już wtedy był w wiosce kościół parafialny oraz proboszcz. Z tego też można sądzić, że była to wioska dość spora, zamieszkana głównie przez gospodarzy i ogrodników.
W roku 1578 dzierżawcą był Daniel Maczek z Krawarza.
W latach 1625-1796 Wojnowice przeszły na własność Stanisława Raiswitza, pana na Kędzierzynie, Kurnicy, Sudole i Lubomii.
W roku 1796 okupiły się Wojnowice razem z Bojanowem i Lekartowem sumą 191 000 talarów, zyskując przez to samodzielność. Sumę potrzebną na okupienie się zyskały gminy w formie pożyczki od wrocławskich kapitalistów. Ponieważ jednak wioska nie wywiązała się z zaciągniętej pożyczki przeszła drogą licytacji na własność dotychczasowego wierzyciela.
Od 1838 roku Wojnowice były dzierżawione przez lekarza dr. Kuha z Wrocławia, który zarządzał nimi aż do roku 1872.
Od roku 1875 do roku 1945 właścicielem Wojnowic (folwarku), była szlachecka rodzina von Banck. Sama wioska pozostała jednak w dalszym ciągu niezależna i typowo rolnicza.
Aktualnie wioska liczy ok 1050 mieszkańców. Istnieje 53 indywidualnych gospodarstw rolnych o powierzchni 286,25 ha oraz 196 nieruchomości rolne o powierzchni 301 328 m2.
Kościół jako świadectwo wiary
Kościół p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego zbudowany został w latach 1793-1794 na planie równoramiennego krzyża greckiego przez raciborzan: budowniczego Franciszka Bolka przy współudziale mistrza ciesielskiego Franciszka Hubnera. W 1931 roku kościół został powiększony przez dobudowę transeptu i nowego prezbiterium. Jest to budowla murowana z cegły, orientowana, otynkowana. Z barokowej świątyni pozostały dwa przęsła nawy. Wieża występująca przed lico fasady ma hełm baniasty z latarnią.
Ołtarz główny zbudowany został w 1931 roku z wykorzystaniem elementów klasycystycznych z końca wieku XVIII. Również z tego wieku pochodzi ambona wykonana w stylu klasycystycznym.
Szkoła i jej historia
Z kroniki kościelnej, którą napisał ksiądz Meltzer w latach 1915-1918 wynika, że w sprawozdaniu powizytacyjnym parafii z roku 1654 już wzmiankowana była szkoła w Wojnowicach, prowadzona i utrzymywana przez kościół. Budynek szkolny był drewniany i miał tylko jedno pomieszczenie. Pierwszym nauczycielem, który objął posadę w roku 1654, był Johann Weiss. Następcą był jego syn Johann Georg, urodzony w 1668 roku, który posadę nauczyciela objął w 1696 roku oraz wnuk (?) Krzysztof. Kolejnymi uczycielami do XIX wieku byli: 1769 - Philipp Schentz (Filip Szenk), 1775 - Andreas Minoch (Andrzej Missioch), 1800 - Josof Bayer, pochodzący z Makowa.
Za naukę w szkole nauczyciel Johann Weiss otrzymał 1 akr ziemi, na którym można było zasiać zboże w ilości szefla, to jest 151,14 litrów. Otrzymał łąkę na granicy Lekartowa oraz, od każdego gospodarza, 1 chleb i 1 kreuzer (90 kreuzer to 1 talar). Z kolei Andreas Minoch za swoją pracę otrzymał z Majątku Ziemskiego (Dominium) 6 ćwiartek żyta oraz 110 srebrnych groszy, a na Wielkanoc od każdego gospodarza 4 jajka. Ponadto za pracę w kancelarii parafialnej dostawał część dochodu z kościoła oraz od każdego gospodarza i ogrodnika 2 kreuzery. Cztery razy w roku wodą święconą święcił wszystkie domy. Natomiast w roku 1824 Josef Bayer otrzymał jeden akr ziemi, łąkę, 44 chleby, 1/3 dochodów z kolędy kościelnej, czyli około jednego talara i 10 srebrnych groszy, a od właściciela Dominium 20 srebrnych groszy. Za ewidencję komunikantów w kościele otrzymał 80 kreuzer i 84 jajka. W okresie Wielkanocy, Zielonych Świątek oraz odpustu od każdego gospodarza dostawał 1 kołacz o wartości 0,5 srebrnego grosza, również właściciele i lokatorzy budynków płacili po 1 kołaczu, a 76 gospodarzy ponadto po dwa kreuzery w ciągu roku. Do szkoły uczęszczało 20 dzieci i to tylko w okresie zimowym.
Ponieważ stary budynek szkolny, który stał tuż obok cmentarza, groził zawaleniem, w 1811 roku gmina zbudowała, obok starego, nowy drewniany za 121 talarów i 16 groszy. Materiał służący do budowy został zakupiony w 1798 roku z rozbiórki starego budynku w Dominium. Szkoła miała tylko jedno pomieszczenie, które służyło równocześnie jako mieszkanie, nie miało podłogi i było o wiele za ciasne dla uczniów. Nie miało ławek ani tablicy, brakowało również książek szkolnych. Nauka była jednak bezpłatna.
W 1820 roku budynek poddany został kapitalnemu remontowi. Wzmocniono wszystkie ściany oraz dach. Koszty pokryła gmina. Używany był on do roku 1844, wówczas bowiem gmina zdecydowała się na budowę nowej szkoły, według projektu architekta Kuhnerta z Raciborza. Stanęła ona tuż obok kościoła. Był to budynek murowany, który miał dwie klasy oraz mieszkanie dla nauczyciela. Zachował się on do czasów powojennych i dopiero w latach 70. XX wieku został rozebrany. Kosztami budowy podzielili się gmina oraz właściciel ziemski prof. dr Kuh. Z powodu zwiększającej się liczby dzieci dwie klasy były już niewystarczające i w roku 1903 został zbudowany nowy budynek, który miał dwa pomieszczenia szkolne oraz mieszkanie dla dwóch nauczycieli. Koszty poniosła gmina oraz częściowo Starosta Raciborski (była to szkoła świecka).
W okresie Kulturkampfu, czyli "walki o kulturę", w 1873 roku, język polski usunięto z programu nauczania. Językiem obowiązującym stał się niemiecki. W szkołach powstały trzyoddziałowe klasy: Unterklasse - najniższa, Mittelklasse - średnia, Oberklasse - najwyższa. W każdej z tych klas były dwa oddziały. Do najniższego i średniego chodziło się dwa lata, natomiast do najwyższego - cztery. Liczba godzin nauczania wyglądała następująco: najwyższy oddział - 32 godziny tygodniowo, średni - 28, najniższy - 22. Kronika podaje przykładowy plan zajęć w porze zimowej w roku 1911/1912 dla Oberklasse.
W latach 1931-1932 dobudowano drugie skrzydło, które oddano do użytku w 1933. Ostatnia przebudowa budynku była w roku 1999, kiedy została oddana do użytku najnowsza część szkoły, w której znajduje się duży hol, szatnie, ubikacje (które do tej pory mieściły się na dworze) i inne pomieszczenia.
Należy dodać, że w roku 2001 powstał Zespół Szkolno-Przedszkolny. Placówka posiada piękną pracownię komputerowa. Tu również ma swoją siedzibę filia Biblioteki Gminnej oraz Świetlica Opiekuńczo-Terapeutyczna. Szkoła pełniła, i nadal pełni, funkcję ośrodka kulturalnego we wsi. Organizuje wiele imprez szkolnych i środowiskowych oraz kultywuje tradycje.
Powyższy tekst został opracowany w oparciu folder informacyjny "KRZANOWICE I OKOLICE czyli RZECZ O GMINIE" napisany przez państwa Anny i Władysława Płonka i wydany przez UM w Krzanowicach.
Dane Sołtysów oraz składy Rad Sołeckich poszczególnych kadencji
